Bezwaar aanhouden
Als u al bezwaar heeft gemaakt, adviseren wij u om de reactie van uw pensioenfonds goed te bewaren en het pensioenfonds in antwoord daarop aan te geven dat het proforma-bezwaar wordt aangehouden.
U kunt hier een voorbeeldbrief downloaden en die naar uw pensioenfonds te sturen.
Achtergrondinformatie
Bij het ABP en andere pensioenfondsen wordt al geruime tijd gewerkt aan de nadere uitwerking van de WTP en de nieuwe pensioenregeling. De WTP heeft onder meer tot gevolg dat de huidige doorsneesystematiek wordt afgeschaft. De doorsneesystematiek houdt in dat iedereen dezelfde premie (in percentage van het pensioengevend loon) betaalt en dat iedereen hetzelfde pensioen (in percentage van het pensioengevend loon) opbouwt.
Lager pensioen
Het afschaffen van de doorsneeproblematiek leidt ertoe dat er - indien er geen compenserende maatregelen worden getroffen - mensen zijn die in het 'nieuwe stelsel' een lagere pensioenopbouw krijgen. Uiteraard leidt dit uiteindelijk tot een lager pensioen. Om dit pensioenverlies te voorkomen, is het noodzakelijk dat er bij het omzetten van de pensioenaanspraken op basis van het 'oude stelsel' naar het 'nieuwe stelsel' een adequate financiële compensatie plaatsvindt.
Adequate compensatie
Bij de overgang naar het 'nieuwe stelsel' moet worden berekend wat het financiële nadeel is dat ontstaat door het afschaffen van de doorsneepremie. Dit moet adequaat gecompenseerd worden. Dit compenseren vindt echter niet plaats op basis van het individuele pensioenrecht van de deelnemer, maar op basis van leeftijdscohorten (leeftijdsgroepen). Iedereen binnen dat cohort krijgt dezelfde compensatie, los van de daadwerkelijk benodigde compensatie.
Niet uit te sluiten valt dat daardoor onevenwichtigheden ontstaan die de pensioengerechtigde in materiële zin negatief raken. Indien dit het geval is, kan daartegen, bij gebrek aan bescherming in de wet, geen bezwaar worden aangetekend. Dat kan dan ook betekenen dat de deelnemer als gevolg van de invoering WTP minder pensioen opbouwt dan onder het 'huidige stelsel'
Overgangsregelingen
De sociale partners proberen bij nieuwe regelingen de bestaande rechten vaak zo veel mogelijk in stand te houden. Dit leidt tot vaak ingewikkelde overgangsrechten. Een fonds als ABP kent vele overgangsrechten. Dergelijke overgangsrechten brengen veel complexiteit met zich mee. Hoe simpeler een regeling, hoe minder fouten ermee gemaakt kunnen worden. Dat is waarom de WTP en de benodigde transitie door sommigen ook als een operatie gezien wordt om in één klap alle in het verleden overeengekomen overgangsregelingen af te schaffen. Fondsen kunnen (en moeten wellicht) de transitie aangrijpen om overgangsrechten af te schaffen. Dit is dan van toepassing op alle deelnemers in het pensioenfonds.
Individueel bezwaarrecht
Vanzelfsprekend liggen al deze onderwerpen nog op de onderhandelingstafel van de sociale partners. Omdat het individueel bezwaarrecht door de WTP per 1 juli 2023 buiten werking wordt gesteld, is individueel bezwaar maken daarna niet meer mogelijk. Vandaar dat de CMHF voor inwerkingtreding van de WTP heeft opgeroepen proforma-bezwaar te maken. Een bezwaar dat pas ingeroepen zal worden als er daadwerkelijk reden voor is.
Reactie ABP
Velen die proforma bezwaar maakten, ontvingen een reactie van hun pensioenfonds of verzekeraar en stuurden CMHF die reacties. Bij ABP viel op dat het fonds zich niet houdt aan de eigen bezwaarprocedure. Eén van de voorwaarden in deze bezwaarprocedure is dat de deelnemer door ABP telefonisch wordt benaderd. Voor zover CMHF weet, is dat nooit gebeurd. ABP heeft dus het verplichte telefoongesprek overgeslagen en onmiddellijk een beslissing op bezwaar genomen.
Tegen deze beslissing op bezwaar kan in beroep gegaan worden bij de Commissie van Beroep. De CMHF raadt deze weg echter niet aan omdat het een proforma-bezwaar betreft. Mochten alle doelen van het pensioenakkoord behaald worden, dan is er geen reden voor bezwaar en zouden er nu nodeloos kosten gemaakt worden. Deze kosten worden uit het fondsvermogen betaald, waardoor de deelnemers daaraan uiteindelijk zelf ook meebetalen.
Geen bestuursorgaan?
Het valt op dat het ABP in haar reactie meldt een stichting te zijn en geen bestuursorgaan, zoals de overheid, de provincie of een gemeente. Een proforma-bezwaar kan alleen worden ingediend bij bestuursorganen, aldus ABP. Deze zienswijze wordt niet door alle juristen gedeeld.
Hoorrecht
Tenslotte nog het in de ABP-reactie genoemde hoorrecht. ABP geeft aan dat het collectieve hoorrecht één van de instrumenten is die het verantwoordingsorgaan kan inzetten om het bestuur te adviseren. Deze duiding is in de WTP niet terug te vinden. De WTP spreekt wel over hoorrecht. Maar dat geldt voor een vereniging van ten minste duizend gewezen deelnemers of pensioengerechtigden. Die vereniging kan zich melden bij sociale partners. Dit is ook de uitleg die ABP op haar website geeft.
Gearchiveerd
In verschillende reacties van het pensioenfonds wordt gemeld dat er nog geen besluit tot invaren (het omzetten van de oude rechten naar het nieuwe systeem) is genomen. Dit wordt gebruikt als argument om bezwaren niet in behandeling te nemen. Vaak wordt daarbij aangegeven dat het proforma-bezwaar wordt geadministreerd en gearchiveerd door het pensioenfonds. Desalniettemin raadt de CMHF aan om de reactie ook zelf te bewaren.
Rechter
De reden om reeds nu - zij het proforma - bezwaar aan te tekenen, is dat bij mogelijke rechtszaken de rechter mee lijkt te wegen of er überhaupt bezwaar is gemaakt. Een al eerder genoemd voorbeeld daarvan is het arrest van de Hoge Raad inzake het fictief rendement op spaartegoeden. Daarin is bepaald dat alleen degenen die tijdig bezwaar hebben aangetekend, gecompenseerd moeten worden. Ook in pensioenzaken - die op zich niet vergelijkbaar zijn met invaren - speelde het (niet) tijdig aantekenen van bezwaar meermaals een rol.
